عوامل بازدارنده‌ی پژوهش‌های دانشجویی از نظر دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی سمنان

  سابقه و هدف: مأنوس کردن دانشجویان با پژوهش در فرآیند فراگیری دانش و افزایش مشارکت آنان در فعالیت‌های پژوهشی، پلی مطمئن به سوی پرورش استعدادهای خلاق آن‌ها در تولید علم و مشارکت در توسعه کشور خواهد بود. این پژوهش با هدف تعیین دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی سمنان در زمینه‌ی عوامل بازدارنده‌ی مؤثر بر پژوهش‌های دانشجویی در سال 1393 انجام گرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، 293 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی سمنان که حداقل یک سال از شروع به تحصیل آنان گذشته بود، به طور تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته‌ی عوامل بازدارنده موثر بر پژوهش‌های دانشجویی بود که مشتمل بر 25 گویه (سوال)  چهار گزینه‌ای در مقیاس 5 گزینه‌ای لیکرت بوده است که از موافقت خیلی کم تا موافقت خیلی زیاد تنظیم شده بود. به پاسخ‌های خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد هر یک از گویه‌ها، به ترتیب نمرات 1 تا 5 داده شد. این گویه‌ها در چهار حیطه عوامل فردی (5 سئوال)، انگیزشی (7 سئوال)، نحوه ارائه خدمات پژوهشی (8 سئوال) و عوامل ساختاری و اداری (5 سئوال) دسته‌بندی شده بود. یافته‌ها: نظرات دانشجویان در چهار حیطه تفاوت معنی‌دار داشت (033/0=p). به طوری که حیطه فردی را مانع‌تر می‌دانستند. در حیطه عوامل فردی مانع‌ترین مساله موثر بر فعالیت‌های پژوهشی دانشجویان "عدم آگاهی از موضوعات قابل تحقیق"، در حیطه عوامل انگیزشی، مهم‌ترین موانع "عدم ترغیب و تشویق دانشجویان به انجام تحقیق در دانشگاه‌" و "تأکید بر آموزش‌ محوری در دانشگاه‌"، در حیطه نحوه ارائه خدمات پژوهشی، مهم‌ترین موانع، "کمبود نشریات علمی و پژوهشی و منابع مرجع تخصصی رشته تحصیلی در دانشگاه" و "عدم برگزاری کارگاه‌های مناسب روش تحقیق برای دانشجویان" و در حیطه اداری و ساختاری مهم‌ترین مانع، "طولانی بودن فرایند فعالیت‌های اجرایی پژوهش‌های دانشجویی" می‌باشد. در هیچ یک از حیطه‌های مورد بررسی بین دانشجویان دختر و پسر، بین دانشجویان عضو و غیرعضو کمیته تحقیقات دانشجویی و نیز بین دانشجویان با معدل‌های مختلف در دو ترم اخیر، تفاوت معنی‌داری در پاسخ به گویه‌ها مشاهده نشد (05/0p>). اما در حیطه نحوه ارائه خدمات پژوهشی، تفاوت معنی‌داری بین نظرات دانشجویان دانشکده‌های مختلف وجود داشت (001/0p<). به طوری که دانشجویان دانشکده پزشکی نسبت به سایر دانشکده، این حیطه را مانع‌تر می‌دانند.  نتیجه‌گیری: ایجاد انگیزه به دانشجویان به ایفای نقش پژوهشی خود، آموزش روش‌های تحقیق به آنان، به هم‌راه کوتاه نمودن فرایند تصویب طرح‌های پژوهشی، می‌تواند در روی آوردن دانشجویان به پژوهش کمک‌کننده بوده و زمینه‌ساز شکوفایی استعدادهای خلاق دانشجویان در تولید علم و ارتقای سطح پژوهش در کشور خواهد شد